Şehir Detay
Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Fırat Havzasında yer alan Malatya ili, coğrafi konumu, tarihi kervan yollarının - ünlü Kral Yolu ve İpek Yolu - üzerinde bulunması ve sahip olduğu zengin su kaynakları nedeniyle, Neolitik Çağdan bu yana yerleşimlere sahne olmuştur.
İklimi; arazi denizden uzak ve yüksektir. Bu nedenle de Malatya'nın iklimi serttir. Yazlan sıcak ve kurak; kışları ise, çoğu kez yağışlı ve soğuk olan sert iklimine karşın bölgede yer yer Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu iklim özelliklerini de görmek mümkündür. İldeki yüksek platolarda İç Anadolu'nun step iklimi gözlenir.
Malatya, kayısı diyarı olarak bilinir. İlde yetişen kayısılar, dünya genelinde ünlüdür ve kayısı üretiminin % 80'ini Malatya Ovası’nda bulunan kayısı bahçeleri sağlar.
Yapmadan Dönmeyin
a) Eski Malatya, Aslantepe ve Arkeoloji Müzesini gezmeden,
b) Sultansuyu ve Nemrut Dağını görmeden,
c) Merkezde iyi bir lokantada kağıt kebabı yemeden ,
d) Analı-kızlı içli köfte ve tereyağlı kayısı tatlısı ya da balık köfte yemeden,
e) Kayısı ve yan ürünlerinin satıldığı Şire Pazarında alış-veriş yapmadan...
...Dönmeyin.
Müze ve Ören Yerleri
Malatya Müzesi: Kernek Meydan’ındaki müze 1979 yılında ziyarete açılmıştır. 1998 yılında yeni ve modern sergileme gereksinimiyle çalışmalar başlamış, 2001 yılında yeni bir proje hazırlanarak hayata geçirilmiş, Müze modern bir sergilemeye kavuşturulmuştur.
Atatürk Evi: 19. yüzyıl sonu Osmanlı dönemi eserlerinden olan binada, Mustafa Kemal Atatürk 13 Şubat 1931 yılında Malatya’ya ilk gelişinde ağırlanmıştır. Kesme taştan yapılmış binada odalar avlu etrafında sıralanmıştır. Güney yöndeki iki oda Atatürk Evi olarak düzenlenmiştir.
Eski Malatya Şehir Suru: Eski Malatya'da olup, geniş bir alanı kaplamaktadır. Yapımına Roma İmparatoru I. Titus zamanında başlanmış olup, Bizans İmparatoru Justinianus (522-565) zamanında son halini almıştır. Beşgen bir görünümde olan surlar, günümüzde harap durumdadır.
Eski Arapgir Kalesi: Sert kayalar üzerine inşa edilmiş kalenin temel kısımları blok taştan diğer kısımları ise kesme taştan yapılmıştır. Kaleye ulaşılan yol boyunca gözetleme mazgalları bulunmaktadır. Anadolu Selçukluları dönemi eseridir.
Doğanşehir Kalesi: Doğanşehir ilçesinde olup, beşgen bir görünüme sahiptir. Roma döneminde yapılmıştır.
Yusuf Ziya Paşa Cami: Malatya şehir merkezinde yer alan cami, 1792 yılında Yusuf Ziya Paşa’nın oğlu Şadi Paşa tarafından, annesi Ayşe Hatun adına, 14,5x7,5m boyutlarında, kesme taştan yapılmış olup, ana mekân 4 ahşap sütunun taşıdığı ahşap bir çatı ile kaplanmıştır. Sonradan yapılan minaresi ve birbirine açılan iki adet tonozlu mezar vardır.
Yeni Cami: Malatya kent merkezinde bulunan cami, 1912 yılında Mustafaoğlu Yusuf tarafından kesme taştan yapılmış olup, büyük bir kubbeyle kaplıdır. Güney duvarının her iki yanında ikişer şerefeli 2 minare bulunmaktadır.
Ulu Cami: Kentin doğusunda Battal Gazi ilçesinde yer alan yapı, 1224 yılında, Selçuklu Hükümdarı I. Alâeddin Keykubat zamanında yapılmış olup, mimarı Mansur bin Yakup’tur. Plan ve yapımında kullanılan malzeme bakımından İran’daki Büyük Selçuklu camilerinin Anadolu’daki anıtsal bir örneği olan caminin yazıtı, bugün şehir müzesinde bulunmaktadır. Eyvanlı cami planlarının Anadolu’daki tek örneğidir.
Melik Sunullah Cami: Eski Malatya’da (Battalgazi) de yer alan cami, yöre halkınca “Vaiz Ocağı-Vaiz Baba” adıyla anılmaktadır. 1394 yılında Abdullah Hüsnü oğlu Çerkez tarafından yaptırılan camiden günümüze ulaşan tek bölüm, tuğla minare olup, diğer bölümler yapılan tamiratlarla özgünlüğünü yitirmiştir.
Somuncu Baba Cami: Darende ilçesinin eski Darende kısmında bulunmaktadır. Ana mekânı kare planlı olup, tek bir kubbeyle kapatılmıştır. Kubbe, içten tromplar, dıştan altıgen kasnak üzerine oturtulmuştur.
Çarşı Cami: Malatya kent merkezinde bulunan cami, 17. yüzyıl sonlarında kiliseden camiye dönüştürülmüştür. Dikdörtgen planlı ana mekân üç nefe ayrılmış olup, neflerin üzeri kaburgalı haç tonozla örtülmüştür. Doğuda yer alan mihrap iptal edilerek, güney duvarı üzerine yeni bir mihrap yapılmıştır.
Arapgir Ulu Cami: Arapgir’de bulunan cami, bitişik diğer binalarla beraber yapılmış bir külliyedir. Dıştan kesme taş olan yapının iç dolgusu moloz taşlardır. Giriş kapısı ekseni üzerinde arka arkaya iki kubbeli bölüm, tam karşıda da mihrap yer almaktadır.
Molla Eyüp Mescidi: Arapgir’in Osman Paşa Mahallesi’nde bulunan yapı, diğer mescit türlerinden farklı olarak karmaşık bir görünüme sahiptir.
Emir Ömer Türbesi: Eski Malatya surları içinde bulunan türbe, 1563 yılında yaptırılmıştır. Kare bir plan üzerine oturtulmuştur.
Kanlı Kümbet: Battalgazi ilçesinde, eski mezarlığın içinde yer alan kümbet, 13. yüzyıl başlarında inşa edilmiştir. Kesme taş ve tuğla karışımı duvar örgüsü ile dikkat çeken kümbet, tuğla kubbe ile örtülmüştür.
Sıddı Zeynep Kümbeti: Battalgazi ilçesinde bulunan Sıddı Zeynep Kümbeti, sekizgen bir plana sahiptir. Üzeri piramit bir çatı ile örtülüdür.
Venk Kilisesi: Malatya’nın Çamurlu köyünde olan kilise, 13. yüzyılda yapılmış olup, 12.5x6.9m boyutlarında, kesme taştan ve tonoz örtülüdür. Kapının karşısında ise basamakla çıkılan bir apsis yer almaktadır.
Taşhoron Kilisesi: Malatya kent merkezinde, Çavuşoğlu Mahallesi’nde bulunan yapı, 17. yüzyıl özelliğini göstermekte olup, ahşap kubbesi çökmüştür.
Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı: Battalgazi ilçesinde bulunan kervansaray, 1632 yılında Sultan IV. Murat’ın silahtarı Bosnalı Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Bedesten: Eski Darende ilçesinde yer alan dikdörtgen bir yapı olup, küçük iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde karşılıklı olarak altı dükkân bulunmaktadır. İkinci bölümde ise karşılıklı dokuz dükkân yer almaktadır. Hacı Hüseyin Paşa Arastası olarak da bilinen yapının 18. yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir.
Taşhan: Hekimhan ilçesinde, Malatya-Sivas karayolu üzerinde yer almaktadır. Selçuklu hanlarının geleneklerini devam ettiren yapı, önde revaklı kare avlu, avluyu takiben de hol kısmından oluşur. Avlunun etrafı ölçüleri birbirini tutmayan odalarla çevrelenmiştir. Odaların üstü beşik tonozla örtülü olup, içlerinde birer ocak vardır.
Doğal Güzellikler ve Mesire Yerleri
Orduzu Pınarbaşı: Malatya merkezinde adı en çok bilinen mesire yeridir. Malatya Elazığ karayolu üzerinde, merkeze 5 km. mesafede Bahçebaşı (Orduzu) semtinde kaynak sularının önüne set çekilerek bir gölet oluşturulmuştur. Yamaçları çam ağaçlarıyla çevrili olan bu yer yaz aylarında şehir halkının dinlenme yeridir. Yazın sıcak günleri Malatyalılar ve zaman zaman da dışarıdan gelenler Pınarbaşı'na akın eder ve göl kenarında piknik yapıp dinlenirler.
Horata: İl merkezine 5 km. mesafedeki Konak Kasabası'nda, Beydağ’ının eteklerinde çıkan Horata suyunun çevresinde bir mesire yeridir. Yaz aylarında kent merkezinden Horata'ya akın eden Malatya halkı, durgun, temiz ve soğuk suların yanında dinlenme fırsatı bulmaktadır.
Gündüzbey: Malatya'ya 8 km. uzaklıktaki Yeşilyurt İlçesi'nin kasabası olan Gündüzbey, Derme Deresi'nin kaynak yeridir. Yeşile bezeli doğal güzellik, suyun bolluğu ve kasabanın sakinliği halkın ilgisini çeker ve yaz aylarında ziyaretçi akınına uğrar.
Davullu Pınar: Yeşilyurt ilçe merkezine 2 km. mesafedeki Taftacık mevkiinde kaynak sularının kayaların arasından çıkıp dereye karıştığı bir dinlenme yeridir.
İnek Pınarı: Yeşilyurt İlçesindeki İnek Çayı'nin kaynağındadır. İlçeye 5 km. mesafede, Kadir Uşağı köyüne giden yol üzerindeki, Altmalı mevkiindedir. Doğal güzelliği, sakinliği ve yöredeki meyve bahçelerinin bolluğu, İnek Pınarı'nı görülmeye değer kılar. İnek Pınarı, yaz aylarında ilçedeki vazgeçilmez piknik yerlerinden biridir.
Sürgü Takas: Doğanşehir İlçesi' nin, Sürgü Kasabası'nda kaynak sularının çıktığı Sürgü Vadisinde yer alır. Malatya'ya 70 km. mesafededir. Asfalt yol ile ulaşılan mesire yeri bol, temiz ve soğuk sulu Takaz kaynağının oluşturduğu doğal bir akvaryum görünümünde olup, alabalık üretme tesisleri de bulunmaktadır. Sürgü Takaz, halkın, piknik için ilgisini çekerken, yöreyi ziyaret edenler, lezzetli alabalıkların tadına bakmaktan geri kalmazlar.
Sulu Mağara: Doğanşehir İlçesi, Polat Kasabası'na 6 km. mesafede olup, mağara içerisinde sarkıt ve dikitler mevcuttur. Görülmeye değer doğal bir mağaradır.
Somuncu Baba ve Çevresi: Darende ilçesi, eski Darende mevkiinde yer alan Somuncu Baba Camii önünde bulunan balıklı havuzu, balıkların çıktığı kuyu ile, caminin hemen yanında akan Tohma suyunun geçtiği vadi ve Tohma kenarındaki Kudret hamamı görülmeye değer yerlerdir.
Gürpınar Şelalesi: Ülkemizin birkaç Tabii şelalesinden birisi olan Günpınar şelalesi Darende ilçe merkezine 8 km, Malatya - Kayseri D-300 Karayoluna 5 km mesafededir. Darendeyi Kayseri yönünde 3 km geçince sola dönen asfalt yol sizi doğruca Günpınar Köyünden geçirerek Şelaleye Ulaştırır. Metrelerce yükseklikten 3 boğum halinde dökülen suların oluşturduğu Günpınar şelalesi eşsiz manzarası, buz gibi kaynak suları, serin havası ve çevresine yaydığı negatif iyon ile ziyaretçilerine sağlık ve güzellikler sunar.
Gürpınar Vadisi: Drende İlçesi Günpınar Köyünde Bulunan Günpınar Vadisi; Günpınar Şelalesinin Kaynağı ile Şelale arasında yer alır. 2 km uzunluğundaki vadide birçok mini şelale mini gölet ve mağaralar ile 100 mt uzunluğunda bir kanyon yer alır. Günpınar vadisi bir güzellikler beldesidir. Günümüzün gözde aktivitelerinden olan doğa yürüyüş için ve foto safari için son derece uygun orta zorlukta bir parkurdur.
Doğal Şifa Mekânları
İspendere İçmesi: Malatya Elazığ yolu üzerinde Malatya'nın 28 km. doğusunda İspendere köyündedir. İçme, ağaçlar arasında açık bir alanda olup, üç kaynaktan çıkan su hem içme, hem de banyo yapma amaçlı kullanılmaktadır. Suyu; sindirim sistemi, idrar yolları ve karaciğer hastalıklarına iyi gelmektedir.
Balaban İçmesi: Darende ilçesi, Balaban bucağına 1 km. uzaklıktadır. Mide, böbrek rahatsızlıkları ve cilt hastalıklarına iyi gelmektedir.
Harap Şehir İçmesi: Doğanşehir ilçesindeki bu içmenin suyu, idrar yolları hastalıkları ve böbrek rahatsızlıklarına iyi gelmektedir.
Yörenin Diğer Turistik Yerleri
Kent ve ilçelerinin doğal güzelliğinin yanı sıra, kültürel ve tarihsel eserler ile bazı yerler, turistik açıdan öneme sahiptir ve ilgi çeker. Ancak şu bir gerçektir ki, ülkemize her yıl önemli bir girdi sağlayan turizm sektöründe Malatya adına ilginin kaynağı tartışılmaz biçimde Nemrut Dağı ve bu dağdaki açık hava mabedinde sergilenen eserlerdir. Nemrut'u Battalgazi İlçesi'ndeki eserler izler.
Nemrut Dağı: Adıyaman'ın Kâhta ilçesi ile Malatya'nın Pütürge ilçesi sınırlarının kesiştiği 2150 metre yüksekliğinde olan bir dağdır. Bu dağ Malatya'ya 94 km. mesafededir. İlk bakışta dağın doruğu gibi görülen tepe, tahminen 50 metre yüksekliğinde ve 150 metre çapında bir höyüktür. Bu höyüğün doğusu ve batısında Kommagene kralı I. Antiochos tarafından yaptırılmış çok ilginç heykeller ve tapınak bulunmaktadır. Birbiri üzerine yığılan taşlarla meydana getirilmiş höyük çağımıza ulaşabilmiş ender hazinelerden birisidir. 1953 yılından itibaren Connecticut American School Of Orient Research adına Theresa Goel tarafından yapılan araştırmalara göre, tümülüs topraktan yapılmamış, yumruk büyüklüğünde kırılmış taşlardan meydana gelmiştir. Bu höyüğün altında kral I. Antiochos'un mezarının olduğu sanılmaktadır. İşte bu önemli fark onu diğer tümülüslerden ayırır. Doğu, batı ve kuzeydeki üç teras kayalar içine oyularak yapılmıştır. Doğu terastaki eserler mimari ve heykeltraşlık yönünden çok ilginç ve ilk çağ sanatını yansıtmasıbakımından çok önemlidir. Batı kısmındaki dev heykeller, doğuda, piramidal ve taht altları, kuzey ve güneyde alçak duvarlar uzun bir şekilde devam eder.
Aslantepe: Malatya'nın 6 km. kuzeydoğusunda Orduzu'da bulunan yığma toprakla meydana getirilmiş on höyükten biridir. M.Ö. 1900-1200 yılları arasında yaşamış bir Hitit yerleşme yeridir. Burada Hitit ve Asur hükümdarlarına ait saray kalıntıları, kabartmalar aslan heykelleri ve süslü vazolar bulunmuştur. Bu eserlerin çoğu Ankara Arkeoloji Müzesine götürülmüştür.
Karayolu: Otobüs terminali il merkezine 5 km. uzaklıktadır. Terminale minibüs, belediye otobüsü ve taksiyle ulaşılabilir.
Demiryolu: Tren istasyonu kent merkezine 3 km uzaklıktadır. Taksi, minibüs ve belediye otobüsüyle ulaşılabilir. Malatya-Ankara (Mavi Tren ve Express tren seferi her gün) ve Malatya-Elazığ-Van demiryolu bağlantıları mevcuttur.
Havayolu: Sivil havaalanı olmadığı için kent merkezine 30 km. mesafedeki Erhaç askeri havaalanı kullanılmaktadır. Havaalanına taksi ve THY servisi ile ulaşılabilir.
Malatya Valiliği
Malatya Belediyesi
Malatya Emniyet Müdürlüğü
En Çok İzlenenler